امید رهبران آهنگساز و تنظیمکننده است که ساخت آثار در حوزه موسیقی و سرود، نظیر قطعات ایستاده بر موج (شهید شاخص نادر مهدوی)، سلام به آینده، قطعه “زود باش” از آلبوم “ما غروب نمیکنیم”، “سردار عاشقان” از آلبوم سرود “قهرمان من” و قطعات “صبح”، “توکه بودی” و “قصه قصهی یه مرده” از آلبوم سرود “سرباز” (محصول دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما) ویژه سالروز شهادت حاج قاسم سلیمانی و نماهنگ تقدیر شده مقام معظم رهبری، “ستاره آسمانم” را در کارنامه کاری خود دارد و همچنین آهنگساز و تنظیمکننده سرود تقدیر شده رهبری، حضرت آیتاللهالعظمی امام خامنهای (مدظلهالعالی) بانام «فرزند ایرانزمین» و شعر دکتر غلامعلی حداد عادل است، در جدیدترین فعالیت خود در آلبوم سرود «تا قله» در دو قطعه با نامهای “فرداها” و “روشنتر از صبح” بهعنوان آهنگساز و تنظیمکننده حضور داشته است.
آلبوم سرود «تا قله» از تولیدات دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما و مرکز رسانهای و عملیات ویژه سازمان تبلیغات اسلامی است که ویژه نوجوانان و به فراخور این رده سنی با مضامین ملی-میهنی و امید به آینده، تهیه و تولید شده قرار است بهزودی از این اثر رونمایی شود.
امید رهبران که بهعنوان آهنگساز و تنظیمکننده در این آلبوم، با دو قطعه حضور دارد در گفتگو با هنرآنلاین درباره همکاری با این مجموعه و ساخت آثاری برای نوجوانان توضیح داد.
درباره مفهوم “تا قله” که نام این آلبوم است توضیح دهید؟
این آلبوم از نام زیبایی برخورد است و با دیدگاه رسیدن به هدفهایمان در آینده، باید دستبهدست یکدیگر بدهیم و با حمایت از یکدیگر به هدفی که در آینده داریم برسیم. “تا قله” میخواهد بگوید؛ آینده و فردای روشنی که میتواند این مملکت داشته باشد بدون حمایت یکدیگر میسر نیست. میتوان گفت؛ “تا قله” نام برازندهای برای این آلبوم است چراکه قطعات آن با نگاهی کارشناسی و عمیق تولید شده است. من در این آلبوم آهنگسازی و تنظیم قطعه «روشنتر از صبح» و تنظیم قطعه «فرداها» را بر عهده داشتم.
درباره ساخت قطعات برای رده سنی نوجوانان و شناخت نوجوانان امروز توضیح میدهید که باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
شاید بنده به لحاظ سن و سال با این نسل تفاوت داشته باشم اما داشتن دو فرزند در سنهای 12 و 18 سال برای ساخت کارها، در رده سنی نوجوان و حتی جوان به من کمک میکند؛ از طرفی بنده در رزومه کاری خود ساخت آثار برای خردسال و کودک را نیز داشتهام و همیشه سعی کردهام در تولید آثارم، از فیلتر دو فرزند خود رد بشوم؛ چراکه قطعاتی را که میسازم با آنها به اشتراک میگذارم، تا نظراتشان را درباره کارها بیان کنند. یکی از فرزندان من که 18 سال دارد و تحصیل کرده موسیقی است، درباره کارها، نظرات فنی را مطرح میکند و پسر کوچکم بهعنوان یک شنونده در آن رده سنی، که فضاها و سبکهای گوناگونی را گوش میدهد، میتواند فیلتر خوبی برای کارهایم باشد تا پیش از انتشار، بتوانم بازخورد مثبت یا منفی کارها را دریافت کنم و متوجه بشوم خطی که برای خلق اثر در پیش گرفتهام به این رده سنی نزدیک بوده است یا خیر!
اینگونه نیست که فقط آثاری را گوش دهم که به فضای کاری خودم نزدیک است بلکه تمامی آثار در سبکهای گوناگون را دنبال کرده و حتی ممکن است شنونده قطعاتی باشم که موردپسند خودم هم نیست تا با یک آسیبشناسی، متوجه چرایی مورد اقبال قرار گرفتن برخی قطعات از سوی مخاطبان بهویژه نوجوانان بشوم و با آن دیدگاه آثاری را تولید کنم که در فضای مجاز و رسمی کشور قابل پخش باشد. در واقع سعی میکنم با در نظر گرفتن خط قرمزها و ارزشها و با توجه به سلیقه مخاطب نوجوان، اثری را تولید کنم.
درباره نزدیکی فضای تنظیم آثار شما به فضای مدرن و روز موسیقی کشور چه نظر دارید؟
همیشه در تولید آثارم این اتفاق را رخ میدهد البته با توجه به اینکه ممکن است قطعاتی که ساخته میشود؛ سفارش نهاد و یا سازمان خاصی باشد، سعی میکنم همزمان با در نظر گرفتن سلیقه مخاطب، اثر را تولید کنم که از طریق سازمان سفارشدهنده نیز قابل پخش باشد و میتوانم بگویم در اکثر کارهایم این موضوع را مدنظر قرار میدهم. ممکن است قطعاتی را هم ساخته باشم که بهطور خاص برای ارگان خاصی بوده و مورد اقبال عمومی نیز قرار نگرفته باشد.
درباره جایگاه امروزی سرود در کشور بگویید؟
در اوایل انقلاب اسلامی اکثر تولیدات موسیقی به شکل سرود بود، اما رفتهرفته موسیقی پاپ به سرود غلبه کرد و میتوان گفت سرود به دست فراموشی سپرده شد اما مجدداً در سالهای اخیر دوباره به مقوله سرود پرداخته میشود و دوستانی در این زمینه زحمت میکشند؛ اما میتوان گفت: “همچنان سرود به جایگاه اصلی خود نرسیده است”. ما گروههای سرود خوب و منسجم بسیاری در سراسر کشور داریم که متأسفانه شناخته شده نیستند و به عوامل تولید اثر نظیر آهنگساز و شاعر دسترسی ندارند؛ گروههای سرود فعال در شهرستانهای دور از این امکانات بیبهره و نمیتوانند بهصورت مداوم آثاری را ارائه دهند. به همین خاطر باید این گروهها شناسایی و از آنها حمایت شود. شاید هنوز آن اتفاقی که باید، برای سرود رخ نداده و این نیازمند کار بیشتر در این حوزه است تا سرود بتواند به جایگاه اصلیاش برسد.
متأسفانه این روزها با نگاه کلی به سرود، باعث شده تا آثار با موضوعات کلی ساخته شود درحالیکه میتوان با نگاه جزئیتر، آثاری را در حوزه کودک، نوجوان و حتی جوان و بزرگسال تولید و منتشر کرد.
به نظر شما عدم فراگیری سرود در کشور همانند سالهای ابتدایی انقلاب چیست؟
دلایل مختلفی میتواند باعث شود که سرودهای ساخت سالهای اخیر، همانند سالهای نخست انقلاب موردتوجه قرار نگیرد؛ یکی از آن دلایل، رشد امروزه موسیقی است؛ درحالیکه در آن سالها اکثر تولیدات در حوزه سرود بود و مردم آثار سرود را بیشتر گوش میدادند. از طرفی، امروزه ما با فقر ملودی مواجه هستیم و آهنگسازانی که آن دوره فعالیت میکردند دیگر نیستند و اکثر دوستان فعال امروز، مانند گذشتگان به تولید اثر نمیپردازند. نکته دیگری که تأثیر بیشتری دارد، موقعیت زمانی است که موسیقی در آن تولید میشود. در زمان جنگ تحمیلی و انقلاب، موسیقیها به فراخور آن زمان تولید میشد و اگر موسیقیهای امروز را هم، به فراخور این دوران تولید کنند، شاید همان اقبال را در پی داشته باشد. پس باید به موضوعات در زمان خودش پرداخته شود تا آن اتفاقی که باید، برای سرود رخ دهد.
در آن دوران مردم به خیابانها میآمدند و خیلی کارها به خاطر روحیۀ انقلابی که داشتند ساخته میشد. دلیل اینکه این روزها دیگر شاهد ساخت کارهای دلی از سوی خوانندگان و تولیدکنندگان موسیقی نیستیم شاید وضعیت معیشتی باشد همین حالا شاهد هستیم که برخی از دوستان در عرصه موسیقی بهخصوص نوازندگان به دلیل شیوع بیماری کرونا، خانهنشین شدهاند و بهسختی امورات زندگیشان را میگذرانند، به همین خاطر نمیتوان اکنون از کسی انتظار تولید کار دلی داشت. به نظر بنده نباید امروز را با چهل سال قبل مقایسه کرد چون شرایط جامعه با آن دوران بسیار تفاوت کرده، البته ممکن است در همین روزهایی که ما انتظارش را نداریم کسانی آثاری را بهصورت دلی منتشر کنند.
بعد از انتشار قطعه «مرگ بر آمریکا» پیامهای بسیاری را دریافت کردم که: “چرا این کارا تولید کردی؟” و همین کار باعث شد تا برخی از دوستانی که درزمینهٔ موسیقی فیلم با آنها همکاری میکردم ارتباطشان را با من کمرنگ کرده و سفارشها در این زمینه به بنده کمتر شود.
برای رساندن آثار به گوش مخاطبان، باید تمام سازمانها و نهادهای فعال در این حوزه، نگاه و هدف مشترکی داشته باشند، متأسفانه نگاه یکسانی وجود ندارد و تا یک هدف و نگاه مشترک بین سازمانها و نهادها وجود نداشته باشد نمیتوان کار را به گوش مخاطب رساند.
آیا میشود مخاطبان این بخش (سرود) را کمتر یا خاصتر خواند؟
نمیتوان گفت که این فضا مخاطب کمتری نسبت به موسیقی پاپ دارد، اتفاقاً افرادی که شنونده موسیقی پاپ هستند به این فضا نیز توجه دارند و فقط پخشی که میتوانسته آثار این حوزه را به گوش مخاطبان برساند بهدرستی انجام نشده است، اگر کاری که ساخته میشود بهموقع به دست شنونده اثر برسد، فکر میکنم این ژانر مخاطب بسیاری خواهد داشت.