بابک جهانبخش: ترانه سراها باید به نگاه تازه تر برسند/ اکثر ترانه ها عاشقانه اند و به موضوعات دیگر پرداخته نمی شود

موسیقی پارس- سام شرف زاده: این جلسه از کارگاه ترانه بابک صحرایی روند همیشگی خود را ادامه داد که در آن هنرجویان یک به یک ترانه های خود را خوانده و نقاط قوت و ضعف خود را از زبان بابک صحرایی و بابک جهانبخش شنیدند.

پنجشنبه گذشته بابک جهانبخش مهمان ویژه کارگاه ترانه بابک صحرایی بود و به نقد و بررسی ترانه های هنرجویان پرداخت. این خواننده در گفته های خود به نکاتی در خصوص موسیقی پاپ کشور نیز اشاره کرد و خبرنگاران حاضر در کارگاه ترانه بابک صحرایی را از برنامه های آینده خود مطلع کرد.

در ابتدای این جلسه بابک صحرایی در خصوص بابک جهانبخش گفت:” بابک جهانبخش در تاریخ موسیقی کشور یک خواننده منحصر به فرد است. از نظر گستره صدا، رنگ صدا و تکنیک تا امروز نمونه اش را نداشته ایم و به این زودی ها هم نخواهیم داشت. از جهات مختلفی به رشد موسیقی ما کمک کرده است.

جهانبخش در میان صحبت های خود گفت:” وقتی می خواهم برای ترانه ای آهنگ بسازم به این فکر می کنم که کدام قسمت آن در ذهن می ماند. بعضی ترانه ها بسیار خوب هستند اما ترجیع بند ندارند. چیزی که یک نتیجه گیری خوب باشد و در ذهن مخاطب بماند. در کارهای پاپ چنین چیزی لازم است. نکته دیگری که درگیر آن می شویم این است که چه اسمی برای ترانه انتخاب کنیم. گاهی می توان اول ترجیع بند را نوشت و به آن پر و بال داد. در ترانه اگر تغییروزن هم داشته باشیم روی کاغذ شاید کمی سخت باشد اما در قالب ملودی زیبا می شود. تعدد کار زیاد شده و تغییر وزن به کار کمک می کند. تصویرسازی در ترانه بسیار مهم است. اتفاقات ساده را می توان از یک زاویه دید دیگر نوشت.”

در ادامه صحبت های این خواننده بابک صحرایی گفت:” در کارگاه هم همیشه گفته شده است که ترجیع بند بیتی نیست که بی دلیل تکرارش کنیم. باید خصوصیتی یا تکیه کلامی داشته باشد. ”

جهانبخش در مورد فضای ترانه ها عنوان کرد:” همیشه از من می پرسند چرا به این اندازه عاشقانه می خوانی. در فضای ترانه های امروز اکثر ترانه ها عاشقانه است و به موضوعات دیگر پرداخته نمی شود و من خواننده باید از جایی تغذیه شوم. این به ضعف تبدیل شده است. نکته دیگر این است که ترانه ترانه سرایان خانم لطیف تر است و من به عنوان یک مرد بخواهم آن را بخوانم با حس یک مرد همخوانی ندارد.”

بابک صحرایی در ادامه صحبت های جهانبخش گفت:” عموم ترانه سرایان عاشقانه می نویسند و جامعه بسیاری از اتفاقات درون خود را در ترانه پیدا نمی کند. زمانی ترانه اجتماعی ما روند پررنگی داشت و باید دانست ترانه اجتماعی، ترانه سیاسی نیست. ترانه اجتماعی یعنی پرداختن به مفاهیمی که در زندگی ما جاری است و عشق یکی از آن ها است.”

مهمان ویژه کارگاه ترانه بابک صحرایی در خصوص ترانه های غمگین به هنرجویان گفت:” ترانه نباید خیلی سیاه باشد. غم هم اندازه ای دارد و بیشتر از آن حس بد به شنونده می رسد و خیلی ها شنونده آن نیستند. در سال های گذشته در یک بازه زمانی ترانه هایی مُد شده بود که در آن ازسیاهی ها می گفتند و عمر کوتاهی داشتند. در دلتنگی و غم هم باید اعتدالی وجود داشته باشد و یک امید کوچک در ترانه لازم است.کسی که عاشق است نمی تواند نفرین کند و عاشق از خود گذشته است.”

صحرایی ادامه داد:” درد جوهره وجود بشر آگاه است و مولوی می گوید بزرگ ترین درد بی دردی است اما زمانی که ما آثار بزرگانی نظیر سعدی، مولوی، شاملو و … را می خوانیم، اندوه را همیشه حس می کنیم اما اندوهی که آگاهانه است و در انتها به روشنی می رسیم.”

وی با اشاره به اینکه همکاری با بابک جهانبخش از نقاط روشن کارنامه هنری اش است گفت:” اتفاق با ارزشی که رخ داد این است که قطعه ای که هفت سال پیش با نام «دریا»  منتشر شد، سال گذشته ریمیکس آن به دست مخاطب رسید و من دوباره بازخورد مثبتی را دیدم. در این ترانه امید جاری است و ترانه را در بازه زمانی بیشتری زنده نگه می دارد. در ترانه «بخشیدمت» به تغییر وزن فکر شده است و تفاوت زیادی هم دارند. وقتی آن را نوشتم به این فکر بودم که ترانه را به بابک بدهم چرا که در توان هر کسی نیست روی چنین ترانه های ملودی خوبی قرار بدهد.”

بابک جهانبخش با تاکید بر دور بودن ترانه از فضاهای کلیشه ای گفت:” مدتی گفته می شد ترانه هر چه ساده تر باشد بهتر است و اما به نظر من در حال حاضر باید ترانه سراها مطالعه بیشتری داشته باشند و باید به نگاه تازه تری برسند. اکثر کلمات مثل هم شده اند و این باعث می شود نظر شنونده جلب نشود. ادبیات ما سال به سال ساده تر می شود و شاید عشق را سطحی نشان بدهد.”

صحرایی ادامه داد: ” این نکته همان علامت سوال بزرگی است که در ذهن ترانه سراها قرار گرفته است که می پرسند چرا ترانه هایشان اجرا نمی شود. شاعرانگی به تنهایی کافی نیست. تحلیل های بابک جهانبخش بسیار مهم و درست است و قطعا این نظرات در کارهای خودش لحاظ شده که به این موفقیت رسیده است. یک ترانه سرا باید ترانه گذشته را بداند و عمر ماندگاری آن ها را بسنجد. سادگی نباید به سطحی نگری برسد. ترانه ساده نگاه ساده ای نباید داشته باشد.”

بابک جهانبخش از هنرجویان پرسید کدام قطعه که در چند ماه منتشر شده است بین مردم بیشتر شنیده شده و هنرجویان در پاسخ به قطعات ” کجایی ” از محسن چاوشی و ” ماه و ماهی ” حجت اشرف زاده اشاره کردند. جهانبخش در ادامه گفت:” به نظر من محسن چاوشی در سریال شهرزاد به موفقیت بزرگی رسیده و به نظر من استفاده از شعر است. خیلی ها به سمت شعر رفته اند. آهنگی که سال های گذشته سروده شده متفاوت به نظر می رسد. شعور مخاطب بالا رفته

بابک صحرایی در خصوص موفقیت آثار چاوشی در سریال «شهرزاد» گفت:” من تمامی این آثار را دوست دارم خصوصا قطعه «کجایی» را که ترانه هم سروده خودِ محسن چاوشی است. کار موفق شده و یکی از مهم ترین دلایلش عمق آن ترانه است.”

پس از اتمام شعرخوانی و نقد و بررسی آن ها نوبت به بخش پرسش و پاسخ بین هنرجویان و بابک جهانبخش رسید. اولین سوال در خصوص چگونگی ارسال ترانه برای بابک جهانبخش بود که این خواننده گفت هنرجویان کارگاه می توانند ترانه ها را به دست بابک صحرایی برسانند و قطعا آن ها را از وی دریافت خواهد کرد. دیگر ترانه سراها نیز ترانه ها را به دفتر مجله “هفت نگاه” ارسال کنند و شماره یا ایمیلی را نیز در اختیار ما قرار بدهند.  سوال دوم مربوط به چگونگی انتشار قطعه «سکوت» به شکل تک آهنگ بود که خواننده این اثر پاسخ داد:” با احسان علیخانی عزیز قرار بود یک همکاری صورت بگیرد که ایشان به شکل موازی با دیگر همکاران هم صحبت کرده بودند و قرار شده بود بهترین اتفاق انتخاب شود. حدود نود درصد مشخص شده بود که قرار است خواننده این تیتراژ من باشم چند قطعه را آماده کردم. احسان عزیز اصرار داشت اثری که امیرعلی بهادری ساخته بود را بخوانم و من گفتم این کار به شخصیت صدایی من نمی خورد و با توجه به شناختی که من از ماه عسل داشتم، قطعه ای که ساخته بودم به نظر من همان بود که باید باشد و در این قسمت اختلاف سلیقه پیش آمد اما ناراحتی نه. شاید من انتظار داشتم احسان عزیز به تجربه من اعتماد کند. احسان گفت ما محکوم شده ایم که فضای برنامه غمگین شده است و نمی خواهیم آهنگ تیتراژ آهنگ غمگیمی باشد و من گفنم به توجه به برنامه آهنگ من بیشتر به ماه عسل می آید تا آنچه انتخاب شد. من تصمیم گیرنده نبودم و از طرفی دوست داشتم به من اعتماد کنند و اعتقاد دارم «سکوت» در کارنامه من کار خوبی است.دو سال قبل از آن هم قرار شده بود قطعه ای که فرزاد فرزین عزیز خوانده بود را شکل دو صدایی بخوانیم که من اعتقاد داشتم اجرای دو صدایی آن چیزی که باید باشد نمی شد.”

بابک صحرایی در ادامه این بحث گفت:” بعضی خواننده ها هستند که برای شنیده شدن آثارشان، نیازمند رسانه ای جز خودشان نیستند. خوشبختانه این اتفاق در موسیقی ما زیاد شده. تا چندین سال پیش خواننده ای که روابط خوبی با صدا و سیما داشت کارهایش بیشتر شنیده می شد، تا چندین سال پیش خواننده ای که  در تیتراژها صدایش شنیده می شد خواننده موفق تری بود. به لطف گسترش فضای مجازی این اتفاق دیگر وجود ندارد یعنی خواننده متکی به هنر و سلیقه و تواناهایی خودش است به همین خاطر کار خوب اگر در رسانه همه گیری هم منتشر نشود به حق خودش می رسد

این خواننده در خصوص آلبوم آینده خود که ناخواسته اسم آن را به زبان آورد گفت: ” این آلبوم دو نگاه دارد. یکی که به ترانه و موسیقی جدی نگاه کرده و دروغ هم نمی گویم، به بازار هم نگاه کردیم. مجبوریم چرا که درصد زیادی از مخاطب که به کنسرت می آید نگاه هنری ندارد و ما سعی کردیم به تعادلی برسیم که هر دو را داشته باشیم و به نظر من موسیقی پاپ باید اینگونه باشد. خواننده ای هستم که باید رضایت مخاطب را در نظر بگیرم و کار درست را انجام بدهم. باید به سلیقه ها توجه کرد. این آلبوم «تصمیم » نام دارد. از آلبوم قبلی بیشتر دوستش دارم.”

در ادامه گزارش تصویری اختصاصی «موسیقی پارس» از کارگاه ترانه بابک صحرایی را مشاهده کنید:

دانلود گزارش ویدئویی: کارگاه ترانه بابک صحرایی با حضور بابک جهانبخش – LQ

برای دانلود این کلیپ با کیفیت بالاتر به کانال تلگرام موسیقی پارس به آدرس Telegram.me/musicepars مراجعه کنید.

منبع: اختصاصی سایت موسیقی پارس